ترویج علم

بازبرنامه‌ریزی سیستم پاک‌سازی بدن: نقش علوم پایه در درمان‌های نوین در باشگاه علوم پایه و فناوری یونسکو

بازبرنامه‌ریزی سیستم پاک‌سازی بدن: نقش علوم پایه در درمان‌های نوین

بدن انسان دارای یک سیستم طبیعی پاک‌سازی است؛ سلول‌های ایمنی به نام فاگوسیت‌ها که نقش جمع‌آوری و هضم سلول‌های مرده یا ضایعات بافتی را بر عهده دارند. در یک مطالعه پیشگامانه که در نشریه Nature Bioengineering منتشر شد، دانشمندان دانشگاه

بیشتر بخوانید...
انقلاب هیدروژنی در دمای پایین: «بزرگراه پروتونی» که آینده انرژی پاک را دگرگون می‌کند / در باشگاه علوم پایه و فناوری یونسکو

انقلاب هیدروژنی در دمای پایین: «بزرگراه پروتونی» که آینده انرژی پاک را دگرگون می‌کند

سلول‌های سوختی هیدروژنی سال‌هاست که به‌عنوان یکی از ستون‌های آینده انرژی پاک مورد توجه قرار گرفته‌اند. فناوری‌ای که می‌تواند بدون تولید آلاینده، برق تولید کند و از هیدروژن که فراوان‌ترین عنصر جهان است، به‌عنوان سوخت بهره ببرد. اگرچه اصول کار

بیشتر بخوانید...
«ساندویچ انرژی» پرواسکایت: آینده روشن دستگاه‌های نوری در باشگاه علوم پایه و فناوری یونسکو

«ساندویچ انرژی» پرواسکایت: آینده روشن دستگاه‌های نوری

پرواسکایت‌ها، موادی که توانایی شگفت‌انگیزی در جذب و انتشار نور دارند، مدت‌هاست توجه دانشمندان و مهندسان را به خود جلب کرده‌اند. این مواد، علاوه بر ارزان بودن، انعطاف‌پذیر و قابل تنظیم هستند و می‌توانند در طیف وسیعی از فناوری‌ها از

بیشتر بخوانید...

جهان، از انفجار تا فروپاشی؟

نگاهی تازه به نظریه‌ی «پایان کیهان» بر اساس داده‌های جدید انرژی تاریک حدود ۱۳٫۸ میلیارد سال پیش، جهان ما با انفجار بزرگ (Big Bang) متولد شد. از آن زمان تاکنون، این کیهان پهناور بی‌وقفه در حال گسترش بوده است؛ کهکشانی

بیشتر بخوانید...
Green technology, free trade and renewable energy

فناوری سبز، تجارت آزاد و انرژی‌های تجدیدپذیر

رسیدن به شرایط کربن‌خنثی در تغییرات اقلیمی همچنان یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های عصر ماست. کشورها، به‌ویژه اقتصادهای در حال توسعه، نه تنها با فشار ناشی از رشد جمعیت و نیازهای روزافزون به انرژی مواجه‌اند، بلکه باید در مسیر دستیابی به

بیشتر بخوانید...
هوش مصنوعی سبز در باشگاه علوم پایه و فناوری یونسکو

هوش مصنوعی سبز

گزارش جدید یونسکو نشان می‌دهد چگونه می‌توان مصرف انرژی مدل‌های زبانی را تا ۹۰٪ کاهش داد. گزارش جدیدی از یونسکو و دانشگاه کالج لندن (UCL) نشان می‌دهد که با اعمال تغییراتی کوچک در نحوه طراحی و استفاده از مدل‌های زبانی

بیشتر بخوانید...
مسیر جهانی دانشگاه‌ها در تحقق توسعه پایدار در باشگاه علوم پایه و فناوری یونسکو

مسیر جهانی دانشگاه‌ها در تحقق توسعه پایدار

 ارائه آمار و پیشنهاداتی جهت بهبود رتبه جهانی توسعه پایدار دانشگاه های ایرانی هر ساله، موسسه آموزش عالی تایمز[1]، یکی از معتبرترین نهادهای جهانی آموزش عالی، رتبه‌بندی ویژه‌ای با عنوان رتبه بندی تاثیر دانشگاه ها[2] منتشر می‌کند. این رتبه‌بندی دانشگاه‌ها

بیشتر بخوانید...
Scientists Use Bacteria To Repair Bricks In Space

ترمیم آجرهای فضایی با کمک باکتری‌ها و منابع طبیعی؛ گامی به سوی توسعه پایدار در فضا و زمین

پژوهشگران مؤسسه علوم هند (IISc) – ۲۰۲۵ روشی نوآورانه برای ترمیم آجرهای فضایی در شرایط سخت سطح ماه یافته‌اند. آن‌ها با استفاده از باکتری Sporosarcina pasteurii و صمغ گیاهی گوار[1]  توانستند شکاف‌های ایجادشده در آجرهای ساخته‌شده از خاک قمری را

بیشتر بخوانید...
ریسک سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های انرژی؛ مقایسه نیروگاه‌های هسته‌ای و خورشیدی بر اساس اهداف یونسکو

ریسک سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های انرژی؛ مقایسه نیروگاه‌های هسته‌ای و خورشیدی بر اساس اهداف یونسکو

مطالعه جهانی منتشرشده در نشریه Energy Research & Social Science (2025) نشان می‌دهد که پروژه‌های انرژی به‌طور میانگین ۴۰٪ بیش از برآوردهای اولیه هزینه داشته و حدود دو سال دیرتر از زمان‌بندی اجرا می‌شوند. بر اساس این تحقیق، ریسک سرمایه‌گذاری

بیشتر بخوانید...

جهش‌یابی هدفمند آنزیم روبیسکو: گامی به سوی کشاورزی پایدار و امنیت غذایی

یکی از مهم‌ترین چالش‌های زیست‌فناوری امروز بهبود عملکرد آنزیم روبیسکو[1]  است؛ آنزیمی که در فرایند فتوسنتز نقش اساسی ایفا می‌کند و تعیین‌کننده میزان بهره‌وری گیاهان از انرژی خورشیدی است. روبیسکو، به‌دلیل واکنش‌های ناخواسته با اکسیژن، موجب پدیده‌ای به نام فوتوتنفس

بیشتر بخوانید...

نقش خودباروری اجباری در تکامل گیاهان

چارلز داروین: ” اغراق آمیز نیست اگر بگوییم طبیعت با قاطعیتِ تمام به ما می‌گوید که از خودباروری اجباری  بیزار است” علم جدید: “خودباروری اجباری ممکن است یک راهبرد تکاملی کوتاه‌مدت و مؤثر برای استعمار زیستگاه‌های جدید و جداسازی تولیدمثلی

بیشتر بخوانید...
ماجرای واقعی ربات‌های باب و آلیس فیس‌بوک | چرا هوش مصنوعی زبان مخصوص خودش را ساخت؟

ماجرای واقعی ربات‌های باب و آلیس فیس‌بوک | چرا هوش مصنوعی زبان مخصوص خودش را ساخت؟

وقتی تکنولوژی از درک ما جلو می‌زند در سال ۲۰۱۷، یک اتفاق عجیب در دنیای هوش مصنوعی جهان را شوکه کرد. فیس‌بوک، به عنوان یکی از غول‌های فناوری جهان، دو ربات گفت‌وگوگر به نام‌های «باب» و «آلیس» طراحی کرد که

بیشتر بخوانید...

راز زمین های دایره ای شکل عربستان

عربستان سعودی یکی از کشورهای بیابانی با اقلیمی گرم و خشک است که بیش از 95 درصد مساحت آن را صحراها و بیابان‌های غیرحاصلخیز پوشانده است. در این کشور هیچ رودخانه دائمی وجود ندارد و میانگین بارندگی سالیانه آن تنها

بیشتر بخوانید...
چرا هر روز 24 ساعت و هر ساعت 60 دقیقه است؟

چرا هر روز 24 ساعت و هر ساعت 60 دقیقه است؟

چرا از سیستم اعداد اعشاری (پایه ۱۰) استفاده می‌کنیم؟ امروزه سیستم اعداد اعشاری (پایه ۱۰) به دلیل سادگی در شمارش با انگشتان دست، به عنوان استاندارد جهانی پذیرفته شده است. اما در گذشته، تمدن‌های باستانی از سیستم‌های عددی متفاوتی مانند

بیشتر بخوانید...
چگونه موشک‌ها به فضا پرتاب می‌شوند و ماهواره‌ها در مدار باقی می‌مانند؟

چگونه موشک‌ها به فضا پرتاب می‌شوند و ماهواره‌ها در مدار باقی می‌مانند؟

پیشرفت‌های چشمگیر بشر در علم فضانوردی باعث شده است تا امروز بتوانیم ماهواره‌ها و فضاپیماهای پیشرفته‌ای را به فضا پرتاب کنیم. اما شاید برای بسیاری از ما این سوال مطرح باشد که موشک‌ها چگونه کار می‌کنند؟ چرا به این همه

بیشتر بخوانید...
چرا بعد از غذا خوردن احساس خواب‌آلودگی می‌کنیم؟ کشف راز "کمای غذایی"

چرا بعد از غذا خوردن احساس خواب‌آلودگی می‌کنیم؟ کشف راز “کمای غذایی”

احساس خستگی و خواب‌آلودگی بعد از خوردن یک وعده غذایی سنگین، تجربه‌ای است که تقریباً همه ما آن را لمس کرده‌ایم. این پدیده که به‌طور عامیانه به آن “کمای غذایی” می‌گویند، موضوعی است که دانشمندان سال‌هاست در تلاش برای درک

بیشتر بخوانید...
آینده گوشت آزمایشگاهی: راه حلی پایدار برای چالش‌های غذایی جهانی

آینده گوشت آزمایشگاهی: راه حلی پایدار برای چالش‌های غذایی جهانی

در بسیاری از فیلم‌های علمی تخیلی، مشکل تأمین غذا برای آینده و جمعیت روزافزون زمین اغلب با مراجعه به انواع حشرات حل می‌شود. با این حال، گزینه‌ای دیگر که به مراتب اشتهاآورتر است نیز در حال ظهور است: گوشت آزمایشگاهی.

بیشتر بخوانید...

آشنایی با لکه‌های خورشیدی و فعالیت‌های خورشیدی

گاهی اوقات سطح خورشید دارای نقاط تاریک است که به آنها لکه‌های خورشیدی گفته می‌شود. این مناطق تحت پوشش میدان‌های مغناطیسی قرار دارند و به نظر تاریک می‌آیند زیرا از مناطق اطراف خود خنک‌تر هستند. لکه‌های خورشیدی بخشی از یک

بیشتر بخوانید...
ماه هر سال دورتر می شود

ماه هر سال دورتر می شود

ماه نیروی گرانشی به زمین وارد می‌کند و باعث می‌شود سیاره ما کمی تخم مرغی شکل شود. این پدیده تأثیر زیادی بر آب‌های زمین دارد و بیشتر از عوامل دیگر باعث ایجاد جزر و مد می‌شود. جزر و مد باعث

بیشتر بخوانید...