تا وقتیکه نفسداریم میدویم و طیحرکت برپی، بیش ازحد به بدنمان فشار میاوریم، بهطوریکه درآخر بیحال و بیرمق روی زمین دراز میکشیم. عضلاتمان خسته و پردرد هستند و صاف راه رفتن برایمان سخت است. ماهیچههای قلب تا زمانی که زنده هستیم، بهطور مداوم کار میکنند. با اینکه قلب هیچ روزی استراحت ندارد، هرگز دچارخستگی نمیشود و اگر قلب خسته میشد، ما زنده نمیماندیم. اما چطور؟
سه نوع ماهیچه مختلف در بدن وجود دارد: ماهیچههای اسکلتی، صاف و قلبی.
به ماهیچههایی که با استفاده از آنها ورزش میکنید، و به استخوانها و رباطها متصل هستند و درانجام حرکات ارادی کمک میکنند، ماهیچههای اسکلتی میگویند. این ماهیچهها حدود 30 تا 40 درصد از توده بدنی انسانها را تشکیل میدهند.
جایگاه ماهیچههای صاف در اندامهای توخالی بدن مانند روده، رگهای خونی و مجاری ادراری میباشد.
درنهایت، ماهیچههای قلبی، متعلقبه قلب میباشند. بافت عضله قلب بهعنوان “میوکارد” نیز شناخته میشود.
ماهیچههای اسکلتی دچارخستگی شده و از اینرو شما درد را احساس میکنید. همچنین، ماهیچههایصاف مجبور نیستند که در همه حال منقبض و منبسط شوند. با اینحال، وظیفه سنگین پمپاژ مداوم خون به نواحی انتهایی بدن برعهده ماهیچههای قلبی میباشد.
ماهیچههایقلبی بههیچ عنوان نیروی خود را ازدست نمیدهند
ظرفیت استقامتی ماهیچههای قلبی نسبت به ماهیچههای اسکلتی بیشتراست. خستگی و کوفتگی درعضلات زمانی رخ میدهد که عضلهای نتواند انرژی کافی را برای ادامه حرکت خود تولید کند. یکی از دلایل خستگی عضلات نیز ناکافی بودن میزان اکسیژن و کمبود ذخایر قند باشد.
برخلاف ماهیچههای اسکلتی،ماهیچههای قلبیدارای منبع خون بسیار خوبی هستند که در ورود اکسیژن به بدن ،حتی در طول دورههای فعالیت شدید نیز تاثیرگذار هستند. همچنین ماهیچههای قلبی در تولید انرژی، بهتر از ماهیچههای اسکلتی عمل میکنند. 35درصد از حجم سلولهای ماهیچه قلبی را میتوکندری، یعنی بخشهایی ازسلولها که انرژی تولید میکنند، تشکیل میدهند.درحالیکه ماهیچههای اسکلتی فقطحدود 8/3 درصد از حجم ماهیچهها را اشغالمیکند.
جریانالکتریسیته مخصوصبه قلب
سیستم انقباض داخلی قلب، عامل دیگری است که در افزایش توانایی قلب برای ادامه فعالیت آن بدونخستگی کمک میکند. قلب دارای شبکهای از سلولهای تخصصی به نام سلولهای ضربانساز میباشد که مسئول تولید تکانههای الکتریکیای هستندکه درتنظیم ریتم قلب نقشدارند. اگر یک گروه ازسلولهای ضربانساز دچارخستگی یا آسیبدیدگی شوند، گروه دیگری کار را برعهده گرفته و تپش قلب را آرام نگه میدارند.
قلب، استاد ایجاد تعادل دربدن
همچنین قلب، برای پاسخگویی به نیازهای متغیر رفتاری و محیطی ما قادر به سازگاری و تنظیم عملکرد خود میباشد. برای مثال، در حین ورزش، ضربان قلب تندتر میشود و قلب خون بیشتری را برای رساندن اکسیژن و مواد مغذی به ماهیچهها پمپاژ میکند. افزایش نیازهای متغیر موجب افزایش پاسخهای فیزیولوژیکی، ازجمله ترشح هورمونهایی مانند آدرنالین و نورآدرنالین میشود و در ایجاد انقباض و ضربان قلب کمک میکند.
علاوهبر این، قلب قادر است در پاسخ به تغییرات بلندمدت نیازهای ما دستخوش تغییرات ساختاری شود. برایمثال، ورزش منظم باعث افزایش اندازه و قدرت قلب میشود، و این امکان را به قلب میدهد تا با هر ضربان خون بیشتری پمپاژ کند. سازگاری ایجاد شده توسط قلب با نام «هیپتروفی» شناخته میشود، و پاسخی طبیعی به افزایش فعالیت بدنی میباشد.
قلب اندام شکستناپذیری نیست
مهم است بدانید در حالیکه قلب مقاومت بالایی دارد، اما شکستناپذیر نیست. عواملی مانند رژیم غذایی نامناسب، عدمتحرک و استرس مزمن، همگی به مرور زمان به قلب آسیب میزند. اینعوامل خطر بیماری قلبی و عروقی و سایر مشکلات را افزایش میدهند.
اساساً، قلب اندامی استثنایی است که به طورخستگیناپذیر برای پمپاژ خون در سراسر بدن کار می کند. درحالیکه سایر عضلات بدن ممکن است دچار خستگی شوند، ویژگیهای منحصر به فرد قلب، آن را قادر میکند که بدون نیاز به استراحت به تپش خود ادامه دهد. قلب شامل بافتهای عضلانی ویژه، تامین مداوم اکسیژن و موادمغذی، و سیستم تنظیمکننده داخلی میباشد که به حفظ ضربان قلب ثابت کمک میکند.
ممکن است قلب این توانایی را داشته باشد که سالها بدون استراحت به فعالیت خود ادامه دهد، اما، مهم است که به خوبی از آن مراقبتکنید. عواملی که در مراقبت از قلب کمککننده هستند شامل انتخاب سبک زندگی سالم، ازجمله ورزش منظم، رژیم غذایی متعادل و مدیریت مناسب استرس میباشند. با رعایت این موارد، میتوانیم مطمئن شویم که قلب ما تا آخر عمر به خوبی فعالیت خود را ادامه میدهد.